Dynamiczna wymiana oleju w automatycznej skrzyni biegów: konieczna jest regularna wymiana oleju!

Skrzynia biegów to układ skomponowany z dużej ilości metalowych elementów i połączeń. Bez warstwy oleju o odpowiedniej grubości nie ma mowy, aby podzespoły mogły pracować w sposób płynny. Proces ten powszechnie zwany jest smarowaniem. Każda skrzynia zawiera przewidzianą przez producenta ilość oleju, o określonych parametrach. Olej w trakcie eksploatacji traci swoje właściwości: przede wszystkim zmienia się grubość filmu, którym pokrywa poszczególne elementy pracujące ze sobą. Jeśli nie wymienimy w porę oleju, to na skutek tarcia znaczną się pojawiać drobinki metalu w oleju, a z nich utworzą się złogi. W efekcie dojdzie do trwałych uszkodzeń i konieczności wymiany lub regeneracji skrzyni biegów. Pierwszymi widocznymi objawami będą poślizgi przy przyspieszaniu lub szarpnięcia przy zmianie biegów.

Jeśli chodzi o częstotliwość wymiany oleju, to należy trzymać się zaleceń eksploatacyjnych producenta pojazdu. Można przyjąć że jeśli auto przejedzie więcej niż 150 tys.km bez wymiany oleju, to mogą już istnieć drobne uszkodzenia. Jeśli w układzie są już złogi i oderwą się, zostaną przetransportowane w okolice układu sterowania i zaczną blokować elektrozawory. Dlatego też każdorazowo przed wymianą należy pobrać próbkę i przeprowadzić badanie.

U niektórych producentów i dilerów samochodów można znaleźć informacje, że olej w skrzyni biegów jest Lifetime lub Long Life No Change, czyli do końca życia pojazdu. Skąd taka informacja? Ponieważ dla producenta najważniejszy jest pierwszy klient, ten który kupi nowe auto. Pierwszy klient, to klient który osiągnie przebieg auta do 200 tys. km. Potem automatyczna skrzynia biegów nadaje się do generalnego remontu lub wymiany. Oczywiście firma ZF, producent tychże skrzyń, informuje że olej podlega wymianie.

Pierwsza wymiana oleju jest wykonywana zazwyczaj po 80-120 tys.km. Jeśli chodzi o kolejne wymiany, to można przyjąć 40-60 tys.km. Oczywiście jeśli auto porusza się w trudnych warunkach, w górach, przy dużych przyspieszeniach, częstej zmianie biegów przy sportowej jeździe, ciągnięciu przyczepy, zabrudzonej chłodnicy ATF, wówczas proces starzenia oleju przyspieszy, ponieważ standardowo pracuje przy 80°C, a powyżej normalnej temperatury co 7°C, szybkość utleniania się podwaja. Dlatego też po określonym czasie należy bezwzględnie wymienić całość oleju, a taką wymianę zapewni tylko metoda dynamiczna, statyczne zlanie z automatycznej skrzyni biegów wprowadza tylko część nowego oleju.

Mamy zatem dwie możliwości wymiany oleju w automatycznej skrzyni biegów: statyczna oraz dynamiczna. Wymiana statyczna, to po prostu grawitacyjne zlanie oleju przez otwór spustowy z układu. Jednak jest poważna wada tej metody: w układzie zostanie 40-60% starego oleju (w sterowniku, przewodach, konwerterze). Część starego oleju z brudem i osadami zostanie zmieszana z nowym olejem. Pełna wymiana, to wymiana dynamiczna – w tej metodzie do rozgrzanej skrzyni biegów wprowadzamy olej za pomocą specjalnego urządzenia. Po fazie testów na zimnej skrzyni i pobraniu próbki, na rozgrzanej już skrzyni najpierw oczyszcza się układ, a potem przetacza nowy olej, jednocześnie usuwając stary. W pierwszym etapie wymiany dynamicznej do układu wprowadzany jest świeży olej wraz z czynnikiem czyszczącym, dopiero w kolejnym etapie wprowadzany jest olej właściwy – nowy, świeży, który w pełni zastąpi stary, zabrudzony olej. Usunięte są również wszelkie zanieczyszczenia. Następnie wymieniany jest filtr w ASB. Na koniec skrzynia jest adaptowana do nowych warunków pracy. Od tej chwili skrzynia zaczyna ponownie pracować w warunkach fabrycznych.

Dynamiczna wymiana oleju zużywa ponad dwa razy więcej oleju niż statyczna, dlatego jest kosztowniejsza. Do skrzyni wchodzi pełna ilość oleju. Do tego należy doliczyć litry oleju przeznaczone na czyszczenie oraz środki czyszczące. Również czas obsługi w dynamicznej wymianie jest zdecydowanie dłuższy, ponieważ procedura trwa kilka godzin. W końcu ceny filtrów są różne, niekiedy występują wraz z miską olejową. W sumie należy liczyć się z kosztem rzędu 1200 – 2000 zł.